اخبار و مطالب پزشکی و سلامت

به گزارش گیلان سلامت استفاده مکرر و دائم از قرص های اورژانسی ضدبارداری به هیچ عنوان توصیه نمی شود زیرا عوارض جدی برای مصرف کننده به همراه دارد.

پیشگیری از بارداری اورژانسی چیست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سازمان جهانی بهداشت پیشگیری از بارداری اورژانسی به روش های پیشگیری از بارداری اطلاق می شود که می توان از آنها برای جلوگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی استفاده کرد. اینها برای استفاده در عرض 5 روز توصیه می شوند، اما هر چه زودتر بعد از مقاربت استفاده شوند موثرتر هستند.

قرص های ضد بارداری اورژانسی با جلوگیری یا به تاخیر انداختن تخمک گذاری از بارداری جلوگیری می کنند و باعث سقط جنین نمی شوند. IUD حاوی مس با ایجاد تغییر شیمیایی در اسپرم و تخمک قبل از برخورد با هم ، از لقاح جلوگیری می کند. پیشگیری از بارداری اضطراری نمی تواند حاملگی را قطع کند یا به جنین در حال رشد آسیب برساند.

دکتر ملیحه حسن زاده مفرد متخصص زنان و زایمان و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد می گوید: بعضی خانم ها به جای استفاده از روش های جلوگیری مطمئن به دفعات از این قرص ها استفاده می کنند غافل از این که مصرف این قرص ها به خونریزی نامنظم(که اصلی ترین عارضه مصرف این قرص هاست)، تهوع، استفراغ و سردرد منجر می شود.

وی درباره انواع قرص های اورژانسی موجود در بازار و نحوه مصرف آن ها می گوید: قرص های OCP از نوع LDشامل ۴ قرص است که ۲ قرص یک بار و ۲ قرص ۱۲ ساعت بعد مصرف می شود و قرص های HD که میزان هورمون بالاتری دارد، هر ۱۲ ساعت یکی مصرف می  شود. دوز استروژن HD بالاتر است بنابراین مصرف ۲ عدد آن کافی است.نکته مهم درباره مصرف این قرص ها این است که باید حتما همان ۷۲ ساعت اول مصرف شود و ثابت شده است که ۹۰درصد احتمال بارداری را کاهش می دهد.

وی می افزاید: توصیه می شود که خانم ها از قرص ضداستفراغ قبل از مصرف این قرص ها استفاده کنند زیرا اگر کمتر از یک ساعت پس از مصرف قرص فرد دچار استفراغ شود اثر دارو از بین می رود و مصرف آن باید تکرار شود.شکل دیگری از داروهای ضدبارداری اورژانسی، فرآورده های پروژسترونی است که شامل ۲ قرص می شود وهریک حاوی ۷۵ میلی گرم پروژسترون است. گاهی ممکن است ۲ قرص یک جا مصرف شود که به تحمل فرد بستگی دارد.

دکتر حسن زاده به استفاده از IUDهای مسی که ۵ روز پس از نزدیکی می تواند باعث جلوگیری از بارداری شود، اشاره می کند و می گوید: این وسیله هم یکی از روش های موثر در جلوگیری از بارداری است.البته این روش از آن جا که تهاجمی است، به تمام خانم ها توصیه نمی شود مگر در شرایطی که پزشک معالج تشخیص دهد اما رایج ترین روش جلوگیری از بارداری مصرف قرص های اورژانسی است. طبق آمارهای موجود ۱۱روش پیشگیری از بارداری در کشور وجود دارد با این حال ۱۷ درصد از بارداری ها ناخواسته است. در این میان طبق آمارها سالانه یک میلیون و ۲۰۰هزار تولد در کشور روی می دهد و تلاش متولیان بهداشت و سلامت کشور این است که زوج ایرانی بتوانند آگاهانه، آزادانه و مسئولانه صاحب فرزند شوند و خانم از بارداری سالمی برخوردار باشد.

چه کسانی می توانند از پیشگیری اضطراری از بارداری استفاده کنند؟

هر زنی در سنین باروری ممکن است برای جلوگیری از بارداری ناخواسته به روش های پیشگیری از بارداری اورژانسی نیاز داشته باشد. هیچ  محدودیت سنی و منع مصرف پزشکی مطلقی برای استفاده از پیشگیری از بارداری اورژانسی وجود ندارد. شرایط استفاده از IUD  در مواقع اورژانسی دقیقا با مواقع غیر اورژانسی برابر است و تمام ملاحظات در هر دو حالت باید رعایت شود.

در چه شرایطی می توان از پیشگیری اضطراری از بارداری استفاده کرد؟

پیشگیری از بارداری اورژانسی را می توان در تعدادی از موقعیت ها پس از رابطه جنسی استفاده کرد. این شامل:

زمانی که از هیچ وسیله پیشگیری استفاده نشده باشد.

تجاوز جنسی زمانی که زن با یک روش موثر پیشگیری از بارداری محافظت نشده است.

زمان نگرانی از شکست احتمالی پیشگیری از بارداری از جمله:

1.پارگی، لیز خوردن یا استفاده نادرست کاندوم؛

2. از دست دادن متوالی قرص‌های ضد بارداری خوراکی ترکیبی یا ۳ روز تأخیر در هفته اول چرخه.

3.بیش از 3 ساعت تاخیر از زمان معمول مصرف قرص پروژسترون (مینی قرص)، یا بیش از 27 ساعت پس از مصرف قرص قبلی؛

4.بیش از 12 ساعت تاخیر از زمان معمول مصرف قرص حاوی دزوژسترل (0.75 میلی گرم) یا بیش از 36 ساعت پس از مصرف قرص قبلی.

5.بیش از 2 هفته تاخیر برای تزریق فقط پروژسترون نورتی استرون انانتات (NET-EN).

6.بیش از 4 هفته تاخیر برای تزریق فقط پروژسترون دپو مدروکسی پروژسترون استات (DMPA).

7.بیش از 7 روز تاخیر برای پیشگیری از بارداری تزریقی ترکیبی (CIC)؛

8.جابجایی، شکستگی، پارگی یا برداشتن زودهنگام دیافراگم یا کلاهک دهانه رحم؛

9.ترک ناموفق (به عنوان مثال انزال در واژن یا در دستگاه تناسلی خارجی)؛

WHO هریک از دارو های زیر را برای پیشگیری از بارداری اورژانسی توصیه میکند:

قرص اورژانسی با UPA ، به صورت یک دوز ۳۰ میلی گرمی مصرف می‌شود.

قرص اورژانسی با LNG که به صورت تک دوز ۱.۵ میلی‌گرمی یا به طور متناوب، LNG در ۲ دوز ۰.۷۵ میلی‌گرمی هر کدام با فاصله ۱۲ ساعت مصرف می‌شود.

COC ها، به صورت دوز تقسیم شده، یک دوز ۱۰۰ میکروگرم اتینیل استرادیول به اضافه ۰.۵۰ میلی گرم LNG، به دنبال آن دوز دوم ۱۰۰ میکروگرم اتینیل استرادیول به اضافه ۰.۵۰ میلی گرم LNG 12 ساعت بعد.

مصرف این دارو ها بدون تجویز متخصص زنان و زایمان توصیه نمی شود، تاکید می کنیم که در مصرف هیچ دارویی اقدام به خود درمانی نکنید.

اسم قرص اورژانسی ضدبارداری 

قرص بدون نسخه My Way

قرص Plan B One–step

قرص بدون نسخه پرونتزا (Preventeza)

قرص بدون نسخه Take Action

قرص لوونورژسترل

قرص الا

اثربخشی قرص اورژانسی

یک متاآنالیز دو مطالعه نشان داد که زنانی که از قرص اورژانسی با UPA استفاده می‌کردند، نرخ بارداری ۱.۲٪ را داشتند. مطالعات نشان داده‌اند که قرص اورژانسی با LNG دارای نرخ بارداری ۱.۲% تا ۲.۱% است.

در حالت ایده آل، قرص اورژانسی با UPA، قرص اورژانسی با LNG یا COC باید در اولین فرصت ممکن پس از مقاربت محافظت نشده، در عرض ۱۲۰ ساعت مصرف شود. قرص اورژانسی با UPA بین ۷۲ تا ۱۲۰ ساعت پس از مقاربت محافظت نشده مؤثرتر از سایر قرص اورژانسی‌ها است.

توصیه های سازمان بهداشت جهانی برای ارائه روش های پیشگیری از بارداری اضطراری

همه زنانی که در معرض خطر بارداری ناخواسته قرار دارند، حق دسترسی به پیشگیری اضطراری از بارداری را دارند و این روش‌ها باید به طور معمول در همه برنامه‌های ملی تنظیم خانواده گنجانده شوند. علاوه بر این، پیشگیری از بارداری اضطراری باید در خدمات مراقبت‌های بهداشتی برای جمعیت‌هایی که بیشتر در معرض خطر قرار گرفتن در معرض رابطه جنسی محافظت نشده هستند.

منبع: سلامت نیوز