اخبار و مطالب پزشکی و سلامت

به گزارش گیلان سلامت به نقل از کیدزهلث، نیمه شب کودک با گرفتگی شکم از خواب بیدار می شود، بالشی را می گیرد و بدن خود را دور آن حلقه می کند. این کمی کمک می کند و او دوباره به خواب می رود. اما در صبح، درد هنوز وجود دارد.

چرا درد شکم اتفاق می افتد؟
درد راهی است که بدن به ما می گوید چیزی در حال وقوع است. درد شکم به ما هشدار می دهد که در درون ما اتفاقی می افتد که در غیر این صورت ممکن است از آن خبر نداشته باشیم.

برخی از دلایل درد شکم به راحتی قابل تشخیص است، مانند زمانی که کسی به روده ضربه می زند یا سالاد ماکارونی خراب می خورد. در مواقع دیگر، شاید تشخیص آن سخت باشد.

هنگامی که کودک در معده خود، دچار درد می شود، ممکن است یک مشکل واقعی در معده او باشد، اما نه لزوما. چون اجزای دیگری نیز در داخل شکم وجود دارد. با وجود اندام های بسیار زیاد در شکم، مشکلات مختلف می توانند علائم مشابهی داشته باشند.

انواع ناراحتی های شکمی
در اینجا مواردی وجود دارد که باعث ناراحتی های شکمی می شوند:

یبوست: یکی از دلایل اصلی درد شکم کودکان است. اگر مدتی است که مدفوع نداشته اید یا رفتن به دستشویی دردناک است یا اجابت مزاج شما سخت است، احتمالاً یبوست دارید.
اسهال: اغلب به دلیل عفونتی ایجاد می شود که برخی افراد آن را "آنفولانزای معده" می نامند. هنگامی که اسهال دارید ممکن است در معده خود احساس بیماری کنید. درد یکی از راه هایی است که بدن به شما می گوید نزدیک دستشویی بمانید!
سایر مشکلات شکمی: درد شکم همچنین می تواند با عفونت دستگاه ادراری یا روده مسدود شده باشد. عفونت توسط باکتری یا انگل، سوزش سر دل، بیماری روده تحریک پذیر یا بیماری التهابی روده نیز می تواند باعث آن شود.
خوراکی خورده شده: بعضی از بچه ها به دلیل خوردن زیاد ، غذاهای خیلی تند یا چرب یا غذایی که مدت زیادی در یخچال می ماند و خراب می شود، دچار شکم درد می شوند.
عدم تحمل غذایی یا آلرژی غذایی: برخی از افراد در هضم برخی غذاها مشکل دارند. به این حالت عدم تحمل غذایی می گویند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز در هضم لاکتوز، نوعی قند موجود در شیر و سایر غذاهای لبنی، مشکل دارند. آلرژی غذایی متفاوت است و برخی می توانند بسیار جدی باشند. آلرژی غذایی می تواند باعث واکنش های سیستم ایمنی شود که می تواند به بدن آسیب برساند. کسی که آلرژی غذایی دارد باید همیشه از آن غذا اجتناب کند.
آپاندیسیت:اگر درد از ناف شروع می شود و سپس به سمت راست پایین شکم شما منتقل می شود، ممکن است آپاندیسیت باشد. تب یا استفراغ، همراه با دردی که بدتر و بدتر می شود و از دست دادن اشتها نیز می تواند از علائم آپاندیسیت باشد.
عفونت: در جای دیگری از بدن شما نیز ممکن است باعث درد شکم شود. گلودرد ، ذات‌الریه، عفونت گوش یا سرفه گاهی اوقات می‌تواند باعث ناراحتی شکم شود.
استرس: بسیاری از بچه ها (و بزرگسالان نیز) زمانی که نگران بوده یا استرس دارند، «معده عصبی» را تجربه می کنند.
 

چگونه پزشکان علت شکم درد را پیدا می کنند؟
پزشک ابتدا از شما درباره کودکتان سوالاتی می پرسد، او را معاینه می کند و شاید آزمایشاتی را انجام دهد. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که نوع خاصی از دارو را به کودک بدهید یا دستورالعمل های خاصی برای غذا خوردن به شما بدهد تا به بدن کودکتان در درمان شکم درد کمک کند.

اگر معلوم شد که کودکتان آپاندیسیت دارد، به عمل جراحی به نام آپاندکتومی نیاز خواهید داشت.
اگر استرس پشت مشکلات معده باشد، ممکن است پزشک متخصصی مانند روانشناس را توصیه کند. این متخصصان می توانند به بچه ها کمک کنند تا منبع استرس را دریابند و به آنها کمک کنند تا ایده هایی برای رفع مشکلات یا مدیریت بهتر آنها ارائه دهند.
 

چگونه می توانم از درد شکم جلوگیری کنم؟
اگر می خواهید از درد شکم کودکتان جلوگیری کنید، در اینجا چند نکته خوب وجود دارد که باید رعایت کنید:

مراقب باشید که او پرخوری نکند
غذاهای غنی از فیبر مانند میوه ها و سبزیجات به او بدهید تا حرکات روده ی او را منظم کند.
توجه داشته باشید کودکتان مایعات به خصوص آب زیاد بنوشد
قبل از غذا دستان خود را بشوید
درست قبل از خواب غذا نخورد
خواب کافی داشته باشد تا بدنش دچار فرسودگی نشود

یبوست در کودکان
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مایوکلینیک، یکی از دلایل مهم و رایج دل درد در کودکان یبوست است. یبوست در کودکان یک مشکل رایج است. در کودکی که یبوست را تجربه می کند، یبوست حرکات روده به ندرت انجام شده یا مدفوع سفت و خشک دارد.

علل شایع شامل آموزش زود هنگام توالت رفتن و تغییر در رژیم غذایی است. خوشبختانه اکثر موارد یبوست در کودکان موقتی است.

تشویق فرزندتان به ایجاد تغییرات ساده در رژیم غذایی (مانند خوردن میوه‌ها و سبزیجات غنی از فیبر و نوشیدن آب بیشتر) می‌تواند تا حد زیادی به کاهش یبوست کمک کند. اگر پزشک کودک شما را تایید کند، ممکن است بتوان یبوست کودک را با ملین ها نیز درمان کرد.

علائم یبوست در کودکان
علائم و نشانه های یبوست در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته
حرکات روده ای که سخت، خشک و به سختی انجام می شود
درد هنگام اجابت مزاج
دل درد
رد مدفوع مایع یا خمیری در لباس زیر کودک شما (نشانه‌ای از اینکه مدفوع در رکتوم باقی مانده است.)
خون روی سطح مدفوع سفت
اگر کودک شما می ترسد که در اجابت مزاج صدمه ببیند، ممکن است سعی کند از آن اجتناب کند. ممکن است متوجه شوید که کودکتان هنگام تلاش برای نگه داشتن مدفوع، پاهایش را روی هم می‌زند، باسن‌هایش را فشار می‌دهد، بدنش را می‌پیچاند یا چهره‌اش را می‌چرخاند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
یبوست در کودکان معمولا جدی نیست. با این حال، یبوست مزمن ممکن است منجر به عوارض شود یا نشانه یک بیماری زمینه ای باشد. اگر یبوست بیش از دو هفته طول کشید یا با موارد زیر همراه بود، کودک خود را نزد پزشک ببرید.

تب
بی اشتهایی
خون در مدفوع
تورم شکم
کاهش وزن
درد در هنگام اجابت مزاج
قسمتی از روده که از مقعد خارج می شود (پرولپس رکتوم)
 

علل بروز یبوست در کودکان
یبوست بیشتر زمانی اتفاق می افتد که ضایعات یا مدفوع به آرامی در دستگاه گوارش حرکت می کنند و باعث سفت شدن و خشک شدن مدفوع می شوند.

عوامل زیادی می توانند در ایجاد یبوست در کودکان نقش داشته باشند، از جمله:

رغبت نشان ندادن: کودک شما ممکن است تمایل به اجابت مزاج را نادیده بگیرد زیرا از توالت می ترسد یا نمی خواهد در بازی استراحت کند. برخی از کودکان زمانی که از خانه دور هستند، از رفتن به دستشویی خودداری می کنند، زیرا در استفاده از توالت های عمومی احساس ناراحتی می کنند.حرکات دردناک روده ناشی از مدفوع بزرگ و سفت نیز ممکن است منجر به دفع شود. اگر مدفوع دردناک است، کودک شما ممکن است سعی کند از تکرار تجربه ناراحت کننده جلوگیری کند.
مسائل مربوط به آموزش توالت: اگر خیلی زود آموزش توالت رفتن را شروع کنید، ممکن است فرزندتان شاکی شود و مدفوع خود را نگه دارد. اگر آموزش توالت رفتن به نبرد اراده ها تبدیل شود، تصمیم داوطلبانه برای نادیده گرفتن میل به مدفوع می تواند به سرعت به یک عادت غیرارادی تبدیل شود که تغییر آن سخت است.
تغییرات در رژیم غذایی: کمبود میوه و سبزیجات غنی از فیبر یا مایعات کافی در رژیم غذایی کودک شما ممکن است باعث یبوست شود. یکی از شایع‌ترین زمان‌هایی که کودکان دچار یبوست می‌شوند، زمانی است که آنها از یک رژیم غذایی کاملاً مایع به رژیم غذایی حاوی غذاهای جامد تغییر می‌دهند.
تغییرات در روند زندگی: هر گونه تغییر در برنامه زندگی کودک شما (مانند سفر، هوای گرم یا استرس) می تواند بر عملکرد روده تأثیر بگذارد. همچنین کودکان در ابتدای شروع مدرسه در خارج از خانه بیشتر احتمال دارد یبوست را تجربه کنند.
داروها: برخی از داروهای ضد افسردگی و داروهای مختلف دیگر می توانند در ایجاد یبوست نقش داشته باشند.
حساسیت به شیر گاو: حساسیت به شیر گاو یا مصرف زیاد لبنیات (پنیر و شیر گاو) گاهی منجر به یبوست می شود.
سابقه خانوادگی: کودکانی که اعضای خانواده آنها یبوست را تجربه کرده اند، بیشتر در معرض ابتلا به یبوست هستند. این ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی یا محیطی مشترک باشد.
شرایط پزشکی: به ندرت، یبوست در کودکان نشان دهنده یک ناهنجاری آناتومیک، مشکل متابولیک یا سیستم گوارشی یا یک بیماری زمینه ای دیگر است.
 
عوامل خطر
یبوست در کودکان بیشتر بر کودکانی تأثیر می گذارد که:

کم تحرک هستند
فیبر کافی نخورید
مایعات کافی ننوشید
از داروهای خاصی از جمله برخی داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند
یک بیماری پزشکی که بر مقعد یا راست روده تأثیر می گذارد
اختلال عصبی دارند
عوارض یبوست در کودکان
اگرچه یبوست در کودکان می تواند ناراحت کننده باشد، اما معمولا جدی نیست. با این حال، اگر یبوست مزمن شود، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

زخم های دردناک در پوست اطراف مقعد (شقاق مقعد)
افتادگی رکتوم، زمانی که رکتوم از مقعد خارج می شود
اجتناب از حرکات روده به دلیل درد، که باعث می شود مدفوع نهفته در کولون و رکتوم جمع شده و به بیرون نشت کند (انکوپرزیس)
جلوگیری از یبوست در کودکان
برای جلوگیری از یبوست در کودکان:

به کودک خود غذاهای پرفیبر بدهید: رژیم غذایی غنی از فیبر می تواند به بدن کودک شما کمک کند تا مدفوع نرم و حجیمی داشته باشد. غذاهای پرفیبر مانند میوه ها، سبزیجات، لوبیاها و غلات و نان های سبوس دار را به کودک خود بدهید. اگر کودک شما به رژیم غذایی پرفیبر عادت ندارد، برای جلوگیری از گاز و نفخ، فقط چند گرم فیبر در روز اضافه کنید.مصرف توصیه شده فیبر رژیمی 14 گرم به ازای هر 1000 کالری در رژیم غذایی کودک شما است.برای کودکان کوچکتر، این به معنای دریافت حدود 20 گرم فیبر غذایی در روز است. برای دختران نوجوان و زنان جوان، 29 گرم در روز است. و برای پسران و مردان جوان 38 گرم در روز است.
کودک خود را به نوشیدن مایعات زیاد تشویق کنید: آب اغلب بهترین نوشیدنی برای کودکان است.
آنها را به انجام فعالیت بدنی تشویق کنید: فعالیت بدنی منظم به تحریک عملکرد طبیعی روده کمک می کند.
یک روال ایجاد کنید: به طور مرتب بعد از غذا زمانی را برای استفاده کودک از توالت اختصاص دهید. در صورت لزوم، یک زیرپایی تهیه کنید تا کودک شما راحت روی توالت بنشیند و اهرم کافی برای رها کردن چهارپایه را داشته باشد.
به کودک خود یادآوری کنید که به سلامت خود توجه کند: برخی از کودکان آنقدر در بازی غرق می شوند که تمایل به اجابت مزاج را نادیده می گیرند. اگر چنین تاخیرهایی اغلب اتفاق بیفتد، می توانند به یبوست منجر شوند.
حامی باشید: به تلاش های فرزندتان پاداش دهید. به کودکان برای حرکت دادن روده هایشان جوایز کوچکی بدهید. جوایز احتمالی شامل برچسب یا کتاب یا بازی خاصی است که فقط بعد از (یا احتمالاً در طول) زمان توالت در دسترس است و کودکی را که لباس زیر خود را کثیف کرده اند تنبیه نکنید.
داروها را مرور کنید: اگر کودک شما دارویی مصرف می کند که باعث یبوست می شود، از پزشک او در مورد گزینه های دیگر سوال کنید.
 

رودل در کودکان
وقتی کودکی تب می‌کند و دستگاه گوارش‌ او نیز کار نمی‌کند، اولین حدس درباره این مشکل بنا برتشخیص مادرها و مادربزرگ‌ها، رودل‌کردن است؛ البته گاهی نیز کودک به دنبال مصرف غذای سنگین و چرب دچار دل‌دردهای مکرر می‌شود که ممکن است همراه با ترش‌کردن نیز باشد.

اما مسأله اینجاست که تشخیص رودل‌کردن در ظاهر ساده به نظر می‌رسد؛ یعنی در برخی موارد چنین تشخیص‌های تجربی درباره آن درست نیست و مانع از توجه والدین به احتمال بروز دیگر بیماری‌ها می‌شود، به‌طوری که دکتر فریبا شیروانی، فوق‌تخصص بیماری های اطفال می‌گوید: رودل‌کردن کودک می‌تواند نشانه‌ای از برخی بیماری‌ها یا از عوارض مصرف برخی داروها باشد؛ یعنی ممکن است کم کاری تیروئید باعث یبوست و دل‌درد شود.

وی تاکید می‌کند: بسیاری دیگر از بیماری‌های گوارشی و غیرگوارشی نیز می‌تواند با علائم دل‌دردهای مکرر و مزمن خود را نشان دهد. در این موارد گرفتن شرح حال صحیح و معاینه دقیق و بررسی‌های آزمایشگاهی، آندوسکوپی و حتی بیوپسی (نمونه‌گیری از بافت) می‌تواند به تشخیص درست کمک کند.

دل دردهای همراه با استفراغ
متخصصان گوارش تاکید می‌کنند که بیماری‌های دیگری نیز چه در کودکان و چه در بزرگسالان باعث دل‌درد می‌شود که می‌تواند شامل سندرم روده تحریک‌پذی، زخم‌معده و اثنی‌عشر به دنبال عفونت معده و مسمومیت‌های غذایی باشد.

برخی از بیماری‌های مهم مانند سوراخ‌شدن یا پیچ‌خوردگی روده نیز در ابتدا با درد همراهند؛ بنابراین در صورت شدید بودن درد شکم و همراهی آن با استفراغ، کاهش فشارخون و رنگ‌پریدگی کودک نیاز به آزمایش‌ها و پیگیری جدی وجود دارد.

رودل‌کردن همیشه ناشی از پرخوری نیست
اگر کودک نتواند غذای خورده شده را هضم کند با دردهای نه‌چندان شدید شکم و اختلال در اجابت مزاج همراه است، یعنی دچار رودل شده است؛ اما دکتر شیروانی توضیح می‌دهد که خوردن غذاهای سنگین با مقدار زیاد یا مصرف چند نوع ماده غذایی با هم یا رعایت‌نکردن نظم در غذاخوردن می‌تواند باعث این حالت شود؛ ولی پرخوری عاملی است که احتمال رودل را زیاد می‌کند.

دکتر شیروانی در پاسخ به این پرسش که اگر مشکل کودک فقط ناشی از پرخوری باشد، بعد از چه مدتی برطرف می‌شود، می‌گوید: این امر بستگی به نوع و مقدار غذای خورده شده و سن کودک و عادات اجابت مزاج او دارد؛ ولی این زمان به هرحال نباید بیش از 24 تا 48 ساعت به طول انجامد؛ مگر آن‌که همراه با التهاب معده و روده باشد یا کودک سابقه زخم‌معده داشته باشد.

درمان خانگی کودک با عرقیجات گیاهی
اما آیا درمان رودل یا نفخ در کودک با استفاده از عرقیجات گیاهی و دقیق‌تر بگوییم «عرق نعناع» روشی درست و مورد تائید متخصصان اطفال است؟ دکتر شیروانی چنین پاسخ می‌دهد: تمام گیاهانی که رایحه دارند مثل نعناع، گشنیز، زیره و بادرنجبویه، محرک معده و موثرترین داروهای گیاهی برای درمان سوءهاضمه هستند.

این داروها که برای رفع اسپاسم یا گرفتگی ماهیچه استفاده می‌شوند، به صورت قطره در تمام داروخانه‌ های معتبر وجود دارند و بدون نسخه می‌توان آنها را تهیه کرد.این داروها را از دوران نوزادی تا بزرگسالی می‌توان به کودک داد، اما میزان مصرف آنها باید براساس میزان توصیه شده باشد.

همچنین می‌توان از برخی داروهای ضدیبوست گیاهی استفاده کرد. این داروها برای کودکان زیر ده سال به شکل روغن‌های گیاهی مثل بادام و زیتون است. بارهنگ یا اسفرزه که امروزه قرص، کپسول و پودر آنها هم وجود دارد و شربت انجیر که قدرت متوسط تا پایین‌تری دارد، برای بچه‌ها مناسب است.

شیر خشت و ترنجبین هم برای درمان یبوست به‌کار می‌روند و چون ضرری ندارند و خیلی قوی نیستند، می‌توانند به عنوان مسهل ضعیف به‌کار برده شوند.دکتر شیروانی می‌افزاید: مصرف زیاد هر ماده غذایی ممکن است با اختلال گوارشی همراه باشد و اگر کودک تکه‌های بزرگ سیب یا خیار را با پوست بخورد، ممکن است ناراحت‌کننده باشد.

مصرف انواع غذاها در یک وعده، ممنوع
واقعیت آن است که حجم غذا هم در ایجاد رودل موثر است. به خصوص متخصصان اطفال تاکید می‌کنند، کودکی که روده تحریک‌پذیر دارد، نباید انواع غذاها را در یک وعده بخورد؛ یعنی والدین باید به فرزندشان یاد دهند تنوع غذا در سفره برای احترام به ذائقه‌های مختلف است و لازم نیست از تمام خوراکی‌ها بخورند. والدین خودشان هم باید این الگوی تغذیه‌ای را رعایت کنند. مصرف انواع غذاها در یک وعده باعث کشش خون به معده می‌شود و در نتیجه فرد احساس خمودگی، خستگی و کم‌حوصلگی می‌کند.

نکته مهم‌تر آن است که کودکانی که زیاد رودل می‌کنند باید انواع کاکائو، قهوه، چای پررنگ، نوشابه، غذاهای کنسروی، غذاهای تند، ترش و چرب را کمتر مصرف کنند. غذاهای مختلف در یک زمان به مقدار زیاد نخورند و زمان مناسب را برای خوردن غذا رعایت کنند.

فست‌فود نیز به علت داشتن چربی زیاد با سرعت کمتری هضم می‌شود و مدت بیشتری در معده باقی می‌ماند به همین علت خوردن مقدار زیاد آنها همراه با نوشابه‌های گازدار که محرک معده است به ایجاد رودل کمک می‌کند.

منبع: سلامت نیوز