سالیانه حدود دو میلیون مورد جدید سرطان پستان در سطح جهان گزارش می شود. این بیماری شایع ترین نوع بدخیمی در خانم هاست و متاسفانه علیرغم بهبود قابل توجه در روش های تشخیصی و درمانی این بیماری، تنها در آمریکا مسبب بیش از چهل هزار فوت سالیانه است.
به تازگی مطالعات متعددی شیوع بیشتری از انواع سرطان ـ سرطان مثانه و سرطان غدد لنفاوی ـ را در افرادی که به طور مستمر در معرض تماس با رنگ مو قرار دارند ( به عنوان مثال در آرایشگران )، گزارش کرده اند. اما در مطالعه ای که با حمایت مؤسسه ملی سلامت امریکا ( National Institute of Health – NIH ) و با مشارکت 49709 خانم به انجام رسیده، افزایش خطر بروز سرطان پستان در خانم هایی که از رنگ موهای دائمی ( Permanent hair dye ) و صاف کننده های شیمیایی مو ( Straighteners ) استفاده می کنند مورد بررسی قرار گرفته است.
بر اساس خلاصه نتایج این مطالعه که در تاریخ 4 دسامبر 2019 در مجله بین المللی سرطان منتشر شده است، خطر ابتلا به سرطان پستان در خانم هایی که به طور مستمر از رنگ موهای دائمی استفاده می کرده اند، حدود 9% بیشتر از خانم هایی است که به طور مکرر از این نوع رنگ موها استفاده نکرده اند.
خطر ابتلا به بدخیمی پستان در استفاده کنندگان این نوع رنگ موها که تبار افریقایی ـ امریکایی داشته اند، به مراتب بیشتر گزارش شده است. بر اساس یافته های این مطالعه، در کسانی که از رنگ موهای غیر دائمی ( Semi-Permanent / temporary dye ) استفاده می کرده اند این افزایش خطر ابتلا به سرطان گزارش نشده است.
مورد دیگری که در این مطالعه مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است استفاده مستمر ( حداقل هر پنج تا هشت هفته ) از صاف کننده های شیمیایی موهاست. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که مصرف کنندگان مکرر صاف کننده های شیمیایی مو تا حدود 30% بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
سؤالی که مطرح است اینکه با استناد به نتایج این مطالعه آیا بایستی به خانم ها توصیه کرد که استفاده از رنگ موهای دائمی و صاف کننده های شیمیایی را متوقف کنند؟
پاسخ دکتر سندلر ( Dr Sandler ) رئیس دپارتمان اپیدمیولوژی NIEHS به این سؤال این است که:
طیف وسیعی از عوامل و فاکتورهای مختلف می توانند خانم ها را به شکل بالقوه در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دهند و هیچ کدام از این فاکتورها احتمالاً به تنهایی نمی توانند توجیه گر ابتلا به این نوع سرطان باشند. بنابراین به نظر می رسد برای توصیه قطعی به عدم استفاده از رنگ موهای دائمی و صاف کننده های شیمیایی، به زمان و مطالعات بیشتری نیاز باشد. اما اجتناب از استفاده از این مواد می تواند به عنوان یک گام در زمینه کم کردن خطر ابتلا به سرطان سینه مفید باشد.
توصیه ها، بایدها و نبایدها
ماموگرافی همچنان موثرترین روش برای تشخیص زودرس و به موقع سرطان محسوب می شود. زمان شروع و تناوب ماموگرافی بسته به میزان خطر بروز این بد خیمی در هر فرد متغییر است. در افرادیکه این ریسک توسط پزشک در حد متوسط ارزیابی شده باشد، انجام این تست به طور معمول در سنین زیر چهل سال توصیه نمی شود. در سنین بین چهل تا پنجاه، تصمیم به انجام ماموگرافی بایستی به طور مشترک بین پزشک و هر فرد گرفته شود و در افراد بین پنجاه تا هفتادوچهارسال توصیه به انجام ماموگرافی هر دو سال یکبار است. انجام یا عدم انجام این تست در سنین بیش از هفتاد و چهار، بستگی به شرایط سلامتی عمومی هر فرد دارد. زمان شروع و تناوب ماموگرافی در کسانیکه در معرض ریسک بیش از متوسط این سرطان هستند ( نظیر سابقه فردی یا فامیلی سرطان پستان یا تخمدان، سابقه رادیوتراپی به ناحیه سینه ) متفاوت است و با توصیه پزشک برای هر فرد خاص تعیین می شود.
مطالعات نشان داده اند که شیردهی به فرزندان می تواند اثرات محافظتی در کاهش بروز سرطان پستان داشته باشد.
رژیم میترانه ای ( مصرف میزان قابل توجهی غذاهای با منشا گیاهی، ماهی و روغن زیتون )، فعالیت فیزیکی، وزن متناسب و همچنین پرهیز از مصرف سیگار و الکل از دیگر مواردی هستند که میتوانند در کاهش نسبی خطر بروز این بیماری مفید باشند.
همانگونه که محققین این مطالعه توصیه کرده اند، بهتر است تا زمان مطالعات بیشترو تکمیلی از مصرف مکرر رنگ موهای دایمی و صاف کننده های شیمیایی مو پرهیز شود. با مشورت با کارشناسان زیبایی می توانید اطلاعات بیشتری در مورد رنگ موهای غیر دایم و صاف کننده های غیر شیمیایی دریافت کنید.
منبع: مجله پزشکی سلامتی سیب