قاصدک در مورد پیشگیری و درمان بیماری، جایگزینی برای یک رژیم متعادل و سبک زندگی سالم نیست. ولی می تواند یک افزودنی منحصر به فرد و مقوی به روال سلامتی شما باشند.
به گزارش گیلان سلامت، قاصدک گیاهی از خانواده گیاهان دارای گل است که در بسیاری از نقاط جهان رشد می کند. قاصدک همچنین به نام علمی Taraxacum spp هم شناخته می شود. با این حال Taraxacum officinale رایج ترین گونه قاصدک است.
ممکن است بیشتر قاصدک را به عنوان علف هرز سرسختی که به نظر می رسد هرگز چمن و باغ شما را ترک نمی کند بشناسید. اما، در روش های درمانی طب سنتی، قاصدک به دلیل داشتن خواص دارویی بیشمارش مورد تحسین بوده است. قرن ها است که از آنها برای درمان بی شمار بیماری های جسمی، از جمله: سرطان، آکنه، بیماری کبد و اختلالات گوارشی استفاده می شود.
ارزش غذایی بالا
از نظر محتوای تغذیه ای، قاصدک می تواند به لیست بقیه سبزیجات باغ در حیاط خانه تان اضافه شود. از ریشه گرفته تا گل آن، قاصدک گیاهی بسیار مغذی است که سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر است.
گیاه قاصدک را می توان به صورت پخته یا خام مصرف کرد و به عنوان یک منبع عالی از ویتامین های A ، C و K. مورد استفاده قرار می گیرند. آنها همچنین حاوی ویتامین E ، فولات و مقدار کمی سایر ویتامین های B هستند. علاوه بر این، گیاه قاصدک مقدار قابل توجهی از چندین ماده معدنی از جمله آهن ، کلسیم ، منیزیم و پتاسیم را فراهم می کنند.
ریشه قاصدک سرشار از اینولین یک ترکیب کربوهیدراتی است، این نوعی فیبر محلول است که در گیاهان یافت می شود و از رشد و حفظ فلور باکتریایی سالم روده شما محافظت می کند. ریشه قاصدک خشک شده اغلب به صورت دم نوش مصرف می شود اما می تواند به شکل کامل هم مصرف شود.
حاوی آنتی اکسیدان های قوی است
قاصدک سرشار از آنتی اکسیدان های قوی است، که ممکن است دلیل این که چرا این گیاه کاربردهای گسترده ای برای سلامتی دارد، باشد. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که به خنثی سازی یا جلوگیری از تأثیرات منفی رادیکال های آزاد در بدن کمک می کنند. رادیکال های آزاد حاصل متابولیسم طبیعی بدن هستند اما می توانند بسیار مخرب باشند. وجود بیش از حد رادیکال های آزاد به ایجاد بیماری و تسریع روند پیری کمک می کند.
بنابراین، آنتی اکسیدان ها برای سلامت بدن ضروری هستند. قاصدک حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان بتاکاروتن است که به عنوان محافظت کننده قوی در برابر آسیب سلولی و استرس اکسیداتیو شناخته شده است. آنها همچنین سرشار از دسته دیگری از آنتی اکسیدان ها به نام پلی فنول هستند که در بالاترین غلظت در گل آن یافت می شوند اما در ریشه ها، برگ ها و ساقه ها نیز وجود دارند.
ممکن است به مبارزه با التهاب کمک کند
قاصدک ممکن است به دلیل وجود ترکیبات فعال مختلفی مانند پلی فنل ها در گیاه، در کاهش التهاب ناشی از بیماری موثر باشد. التهاب یک واکنش طبیعی بدن به آسیب یا بیماری است. با گذشت زمان، التهاب بیش از حد می تواند منجر به آسیب دائمی به بافتها و DNA بدن شود. برخی مطالعات آزمایشگاهی، مارکرهای التهابی در سلولهای تحت درمان با ترکیبات قاصدک را کاهش داده است.
یک مطالعه بر روی موش هایی که بیماری التهاب ریه داشتند، در آن دسته از حیواناتی که قاصدک دریافت کرده بودند کاهش قابل توجهی از التهاب ریه را نشان داد. در نهایت، تحقیقات بیشتری لازم است تا نقش قاصدک در کاهش التهاب در انسان مشخص شود.
دیابت
گل قاصدک، ممکن است به کنترل قند خون کمک کند. شیکوریک اسید و کلروژنیک اسید دو ترکیب فعال زیستی در قاصدک هستند. آنها در تمام قسمتهای گیاه یافت می شوند و ممکن است به کاهش قند خون کمک کنند.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می دهد که این ترکیبات می توانند ترشح انسولین از لوزالمعده و همزمان جذب گلوکز (قند) در بافت عضلانی را بهبود ببخشند. این روند منجر به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش سطح قند خون می شود.
در برخی مطالعات حیوانی، شیکوریک اسید و کلروژنیک اسید هضم غذاهای کربوهیدراتی حاوی نشاسته را محدود کرده است، که همچنین ممکن است به توانایی بالقوه قاصدک در کاهش قند خون کمک کند.
در حالی که نتایج اولیه این مطالعات دلگرم کننده هستند، اما تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا قاصدک در انسان هم به همین روش عمل می کند یا خیر، لازم است.
چربی خون و کاهش کلسترول
گل قاصدک، ممکن است کلسترول را کاهش دهد. برخی از ترکیبات فعال زیستی موجود در قاصدک ممکن است، باعث کاهش کلسترول شوند که این خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد. یک مطالعه حیواناتی بر روی موشهایی که با عصاره قاصدک تحت درمان قرار گرفته بودند، منجر به کاهش چشمگیر سطح کلسترول و تری گلیسیرید شد.
یک مطالعه بر روی خرگوش ها، تأثیر افزودن ریشه و برگهای قاصدک به یک رژیم غذایی با کلسترول بالا را ارزیابی کرد. خرگوش هایی که قاصدک دریافت کرده بودند به طور قابل توجهی سطح کلسترول آنها کاهش پیدا کرد. اگرچه این نتایج خیره کننده هستند، اما برای تعیین تأثیرات بالقوه قاصدک بر کلسترول در انسان، تحقیقات بیشتری لازم است.
فشار خون
گل قاصدک، ممکن است فشار خون را پایین بیاورد. برخی از افراد ادعا می کنند که قاصدک ممکن است فشار خون را کاهش دهد، اما شواهد اثبات کننده محدود است. در روش های درمانی طب سنتی از قاصدک برای اثر ادرار آوریی آن استفاده می شود، چون معتقدند که این کار می تواند اندام های خاصی را سم زدایی کند.
در طب غربی از داروهای ادرار آور برای پاکسازی مایعات اضافی در بدن استفاده می شود که می تواند منجر به کاهش فشار خون شود. یک مطالعه بر روی انسان نشان داد که قاصدک یک داروی ادرار آور است. با این حال، این مطالعه در یک دوره کوتاه انجام شد و فقط شامل 17 نفر بود.
قاصدک حاوی پتاسیم است، ماده معدنی مرتبط با کاهش فشار خون در افرادی که قبلا سطح بالایی داشتند. بنابراین، قاصدک به دلیل داشتن پتاسیم ممکن است تأثیر غیر مستقیمی بر فشار خون داشته باشد. لازم به یادآوری است که این اثر فقط مخصوص قاصدک نیست بلکه در مورد هر ماده غذایی غنی از پتاسیم که به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم مصرف می شود، کار می کند.
تقویت سلامت کبد
مطالعات بر روی حیوانات نشان داده است که قاصدک بر روی بافت کبدی با مواد سمی و استرس اثر محافظتی دارد. یک مطالعه نشان داد که در موش های در معرض سطوح سمی استامینوفن (Tylenol) محافظت قابل توجهی از بافت کبد وجود دارد. محققان این یافته را به محتوای آنتی اکسیدانی قاصدک نسبت دادند.
مطالعات حیوانی دیگر نشان داده است که عصاره قاصدک ممکن است سطح چربی اضافی ذخیره شده در کبد را کاهش داده و از بافت کبد در مقابل استرس اکسیداتیو محافظت کند. با این حال، به دلیل تفاوت در متابولیسم انسان و حیوان، نباید انتظار نتایج یکسان را در انسان داشت. برای تعیین تأثیر قاصدک بر سلامت کبد در انسان، تحقیقات بیشتری لازم است.
لاغری و کاهش وزن
گل قاصدک، ممکن است به کاهش وزن کمک کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که قاصدک و اجزای زیست فعال آنها ممکن است از کم کردن وزن و ثابت نگه داشتن وزن، اگرچه که داده ها کاملاً قطعی نیستند، حمایت کند.
برخی محققان استدلال می کنند که توانایی قاصدک در بهبود متابولیسم کربوهیدرات و کاهش جذب چربی ممکن است منجر به کاهش وزن شود. با این حال، این تصور هنوز از نظر علمی اثبات نشده است. یک مطالعه بر روی موش ها، کاهش وزن مرتبط با مکمل قاصدک را، که این را هم باید در نظر داشت که این یک یافته اتفاقی بود و تمرکز اصلی مطالعه نبود را نشان داد.
مطالعه ای دیگر بر روی موشهای چاق نشان داد که اسید کلروژنیک، ترکیبی است که در قاصدک وجود دارد، قادر به کاهش وزن در بدن و سطح برخی از هورمونهای ذخیره کننده چربی است. باز هم با این حال، این تحقیق به طور خاص نقش قاصدک را در کاهش وزن و پیشگیری از چاقی ارزیابی نکرد. برای تعیین رابطه علت و معلول کاملا واضح و بی ابهام بین قاصدک و مدیریت وزن، به تحقیقات متمرکز تر و مبتنی بر انسان نیاز است.
سرطان
گل قاصدک، ممکن است با سرطان مبارزه کند. شاید یکی از جذاب ترین ادعاهای بهداشتی قاصدک، توانایی آنها در جلوگیری از رشد سلول های سرطانی در بسیاری از سیستم های مختلف ارگان ما باشد. یک مطالعه لوله (نمونه) کشت نشان داد که رشد سلولهای سرطانی که با عصاره برگ قاصدک تحت درمان قرار گرفته بودند، به طور قابل توجهی کاهش یافته بود. با این حال، استفاده از عصاره های گل یا ریشه قاصدک به نتیجه یکسانی (منجر) ختم نشد.
مطالعات دیگر در لوله (نمونه) کشت نشان داده است که عصاره ریشه قاصدک توانایی چشمگیری در کاهش رشد سلولهای سرطانی در کبد، روده بزرگ و بافت لوزالمعده را دارد. این یافته ها دلگرم کننده هستند، اما تحقیقات بیشتری برای درک کامل چگونگی مفید بودن قاصدک در درمان یا پیشگیری از سرطان در انسان لازم است.
یبوست و هضم غذا
داروهای گیاهی سنتی از قاصدک برای درمان یبوست و سایر علائم اختلال در هضم غذا استفاده می کنند. از این رو می توان گفت که برخی تحقیقات اولیه این ادعاها را تأیید می کنند. یک مطالعه بر روی حیوانات افزایش قابل توجهی را در میزان انقباضات معده و تخلیه محتوای معده در روده کوچک را در موش صحرایی که با عصاره قاصدک تحت درمان قرار گرفته بودند، نشان داد. علاوه بر این، ریشه قاصدک منبع غنی از فیبر پروبیوتیک اینولین است. تحقیقات نشان می دهد که اینولین گنجایش زیادی در کاهش یبوست و افزایش حرکت روده را دارد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
گل قاصدک، ممکن است سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که قاصدک ممکن است دارای خواص ضد میکروبی و ضد ویروسی باشد، که می تواند از توانایی بدن شما را در مبارزه با عفونت پشتیبانی و حمایت کند. چندین مطالعه در لوله کشت نشان داد که عصاره قاصدک به طور قابل توجهی توانایی تکثیر ویروس ها را کاهش می دهد.
تحقیقات همچنین نشان می دهد که برخی از ترکیبات فعال موجود در قاصدک از انواع باکتری های مضر در برابر بدن شما محافظت می کنند. در نهایت، برای نتیجه گیری قطعی در مورد توانایی قاصدک در مبارزه با عفونت ویروسی و باکتریایی در انسان، تحقیقات بیشتری لازم است.
پوست
گل قاصدک، ممکن است یک درمان مفید برای مراقبت از پوست باشد. تحقیقات حیوانی و آزمایشگاهی نشان می دهد که قاصدک ممکن است در برابر آسیب های پوستی شما در برابر نور آفتاب، پیری و آکنه محافظت کند.
در یک مطالعه، عصاره های برگ و گل قاصدک هنگامی که درست قبل یا بلافاصله پس از قرار گرفتن در معرض تابش UVB (نور آفتاب) استفاده می شوند، در برابر آسیب های پوستی از شما محافظت می کنند. جالب اینجاست که ریشه قاصدک به همان روش یکسان موثر نبود.
یکی از ویژگی های پیری پوست، کاهش تولید سلول های پوستی سالم و جدید است. یک مطالعه آزمایش نمونه ای نشان داد که عصاره ریشه قاصدک باعث افزایش تولید سلول های پوستی جدید که می تواند روند پیری را کند می شود.
تحقیقات اضافی و بیشتر نشان می دهد که عصاره قاصدک ممکن است التهاب و تحریک پوست را کاهش دهد و در عین حال هیدراتاسیون و تولید کلاژن را افزایش دهد. این امر ممکن است در پیشگیری و درمان انواع خاصی از آکنه نیز مفید واقع شود. برای درک بهتر اینکه چگونه قاصدک ممکن است از سلامت پوست شما حمایت کند، هنوز به تحقیقات انسانی قابل اعتمادی لازم است.
سلامت استخوان
گل قاصدک، ممکن است به استخوان های سالم شما کمک کند. تحقیقات بسیار کمی در مورد اثر قاصدک بر سلامت استخوان انجام شده است. گل قاصدک منبع خوبی از کلسیم و ویتامین K- که هر دو با پیشگیری از تحلیل رفتن استخوان در ارتباط هستند، است. اینولین، یک فیبر موجود در ریشه قاصدک، ممکن است از طریق بهبود هضم و ارتقاء باکتری های سالم روده، به استخوان های سالم شما کمک کند.
خطرات احتمالی و عوارض جانبی گیاه قاصدک
قاصدک سمیت کمی دارد (سمی نیست) و احتمالاً برای اکثر افراد، بخصوص وقتی به عنوان غذا مصرف شود بی خطر است. با این حال، به خاطر داشته باشید که تحقیقات هنوز بسیار محدود است و استفاده از آن 100٪ بدون خطر نیست.
قاصدک می تواند واکنش های آلرژیک را، به خصوص در افرادی که به گیاهان مرتبط مانند ابروسیا آلرژی دارند، ایجاد کند. درماتیت تماسی همچنین می تواند در افرادی که پوست حساسی دارند نیز رخ دهد.
قاصدک ممکن است با برخی از داروها مخصوصاً داروهای ادرار آور و آنتی بیوتیک تداخل نامطلوبی را داشته باشد. اگر از داروهای تجویزی استفاده می کنید، همیشه قبل از مصرف قاصدک با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مشورت کنید.
منبع: بهداشت نیوز