اخبار و مطالب پزشکی و سلامت

به گزارش گیلان سلامت به نقل از دراگز، متفورمین به تنهایی یا همراه با سایر داروها، از جمله انسولین، برای درمان دیابت نوع 2 (شرایطی که در آن بدن به طور معمول از انسولین استفاده نمی کند و بنابراین نمی تواند میزان قند خون را کنترل کند) استفاده می شود. متفورمین در دسته ای از داروها به نام بیگوانیدها قرار دارد. متفورمین به کنترل میزان گلوکز (قند) در خون شما کمک می کند. مقدار گلوکزی را که از غذا جذب می کنید و میزان گلوکز ساخته شده توسط کبد را کاهش می دهد.

اگر بیماری کلیوی شدید، اسیدوز متابولیک یا کتواسیدوز دیابتی دارید، نباید از متفورمین استفاده کنید.

در صورت نیاز به انجام هر نوع اشعه ایکس یا سی تی اسکن با استفاده از رنگی که به رگ های شما تزریق می شود، ممکن است لازم باشد به طور موقت مصرف متفورمین را قطع کنید.

اگرچه بسیار نادر است، اما ممکن است دچار اسیدوز لاکتیک شوید، تجمع خطرناک اسید لاکتیک در خون. اگر درد عضلانی غیرعادی، مشکل تنفسی، درد معده، سرگیجه ، احساس سرما، یا احساس ضعف یا خستگی شدید دارید، با پزشک خود تماس بگیرید یا از کمک پزشکی اورژانسی استفاده کنید .

 
نکاتی که قبل از مصرف متفورمین باید به آن توجه کنید
اگر به متفورمین حساسیت دارید یا موارد زیر را دارید، نباید از متفورمین استفاده کنید:

بیماری کلیوی شدید
اسیدوز متابولیک یا کتواسیدوز دیابتی
اگر تا به حال مشکلات زیر را داشته اید به پزشک خود مشورت کنید:

بیماری کلیوی (ممکن است نیاز باشد عملکرد کلیه شما قبل از مصرف این دارو بررسی شود)
سطوح بالای کتون در خون یا ادرار شما
بیماری قلبی، نارسایی احتقانی قلب
بیماری کبدی
اگر از انسولین یا سایر داروهای خوراکی دیابت استفاده می کنید.
ممکن است دچار اسیدوز لاکتیک شوید، تجمع خطرناک اسید لاکتیک در خون.

احتمال بروز این بیماری در صورت داشتن سایر شرایط پزشکی، عفونت شدید، اعتیاد مزمن به الکل ، یا اگر 65 سال یا بیشتر دارید، در شما بیشتر است.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، دستورالعمل های پزشک خود را در مورد استفاده از متفورمین دنبال کنید. کنترل دیابت در دوران بارداری بسیار مهم است و بالا بودن قند خون ممکن است برای مادر و جنین عوارض ایجاد کند.

متفورمین ممکن است تخمک گذاری را در یک زن یائسه تحریک کند و ممکن است خطر بارداری ناخواسته را افزایش دهد.

در حین استفاده از این دارو نباید شیر دهید.

متفورمین نباید به کودک کمتر از 10 سال داده شود. برخی از انواع متفورمین برای استفاده توسط افراد کمتر از 18 سال تایید نشده است.

 
چگونه باید متفورمین مصرف کنم؟
متفورمین را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. تمام دستورالعمل های روی برچسب نسخه خود را دنبال کنید و همه راهنماهای دارو یا برگه های دستورالعمل را بخوانید. پزشک ممکن است گاهی دوز مصرفی شما را تغییر دهد. فراموش نکنید که دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید.

متفورمین را همراه با غذا مصرف کنید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری بدهد. برخی از انواع متفورمین فقط یک بار در روز همراه با وعده غذایی عصر مصرف می شوند. دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید.
قرص با رهش طولانی مدت را له نکنید، نجوید یا نشکنید . آن را کامل قورت دهید.
داروی مایع را با دقت اندازه گیری کنید. قبل از اندازه گیری دوز، سوسپانسیون خوراکی را تکان دهید . از سرنگ دوز ارائه شده استفاده کنید یا از دستگاه اندازه گیری دوز دارو (نه قاشق آشپزخانه) استفاده کنید.
برخی از قرص ها با پوسته ای ساخته می شوند که در بدن جذب یا ذوب نمی شود. بخشی از این پوسته ممکن است در مدفوع شما ظاهر شود. این طبیعی است و اثربخشی دارو را کم نمی کند.
ممکن است قند خون پایین (هیپوگلیسمی) داشته باشید و احساس گرسنگی، سرگیجه، تحریک پذیری، گیجی، اضطراب یا لرزش شدید را تجربه کنید. برای درمان سریع هیپوگلیسمی، یک منبع قندی سریع الاثر (آبمیوه، آب نبات سفت، کراکر، کشمش یا نوشابه غیر رژیمی) بخورید یا بنوشید.

در صورت داشتن هیپوگلیسمی شدید، پزشک ممکن است کیت تزریق گلوکاگون را تجویز کند. مطمئن شوید که خانواده یا دوستان نزدیک شما می دانند که چگونه این تزریق را در مواقع اضطراری به شما انجام دهند.

سطح قند خون می تواند تحت تأثیر استرس ، بیماری، جراحی، ورزش، مصرف الکل یا حذف وعده های غذایی قرار گیرد.

متفورمین تنها بخشی از یک برنامه درمانی کامل است که ممکن است شامل رژیم غذایی، ورزش، کنترل وزن، آزمایش منظم قند خون و مراقبت های پزشکی خاص نیز باشد.

در حین مصرف این دارو ممکن است پزشک از شما بخواهد ویتامین B12 اضافی مصرف کنید. فقط مقدار ویتامین B12 را که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید.

 
اگر یک نوبت را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟
در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.

 
اگر بیش از حد مصرف کنم چه اتفاقی می افتد؟
به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید! مصرف بیش از حد می تواند باعث هیپوگلیسمی شدید یا اسیدوز لاکتیک شود.

 
از چه چیزی باید اجتناب کرد
از نوشیدن الکل خودداری کنید. قند خون را کاهش می دهد و ممکن است خطر اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد .

عوارض جانبی متفورمین
در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک به متفورمین، کمک فوری پزشکی دریافت کنید؛ کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو از علائم آلرژی به متفورمین می باشد.

برخی از افرادی که از این دارو استفاده می کنند دچار اسیدوز لاکتیک می شوند که می تواند کشنده باشد.

 
عوارض جانبی رایج متفورمین
ناراحتی شکم یا معده
سرفه یا گرفتگی صدا
کاهش اشتها
اسهال
تنفس سریع یا کم عمق
تب یا لرز
احساس ناراحتی عمومی
درد کمر یا پهلو
درد یا گرفتگی عضلات
ادرار دردناک یا دشوار
خواب آلودگی
عوارض جانبی کمتر رایج متفورمین
اضطراب
تاری دید
ناراحتی قفسه سینه
عرق سرد
کما
گیجی
پوست سرد و رنگ پریده
افسردگی
تنفس دشوار یا سخت
سرگیجه
ضربان قلب یا نبض سریع، نامنظم یا تند
احساس گرما
سردرد
افزایش گرسنگی
افزایش تعریق
حالت تهوع
عصبی بودن
کابوس
قرمزی صورت، گردن، بازوها و گاهی اوقات قسمت بالای سینه
تشنج
لرزش
لکنت زبان
سفتی در قفسه سینه
خستگی یا ضعف غیر معمول
عوارض نادر متفورمین
تغییر رفتار مشابه مست بودن
مشکل در تمرکز
خواب آلودگی
کمبود یا از دست دادن قدرت
خواب بی قرار
خواب آلودگی غیر معمول
 

دوز دارویی متفورمین

دوز معمول بزرگسالان برای دیابت نوع 2
رهش فوری:
دوز اولیه: 500 میلی گرم خوراکی دو بار در روز یا 850 میلی گرم خوراکی یک بار در روز

تغییر دوز: افزایش 500 میلی گرم در هفته یا 850 میلی گرم هر 2 هفته در صورت تحمل
دوز نگهدارنده: 2000 میلی گرم در روز در دوزهای منقسم
حداکثر دوز: 2550 میلی گرم در روز

طولانی رهش:
دوز اولیه: 500 تا 1000 میلی گرم خوراکی یک بار در روز

تغییرات دوز: افزایش 500 میلی گرم در هفته طبق توصیه پزشک

تغییر به نسخه تمدید شده:

بیمارانی که رهش فوری دریافت می کنند ممکن است یک بار در روز با همان دوز کل روزانه (تا 2000 میلی گرم در روز) به داروی طولانی رهش تغییر کنند.
 

دوز معمول کودکان( ۱۰ سال یا بیشتر) برای دیابت نوع 2
رهش فوری
دوز اولیه: 500 میلی گرم خوراکی دو بار در روز

تیتراسیون دوز: افزایش 500 میلی گرم در هفته در صورت تحمل. دوز روزانه باید در دوزهای منقسم 2 تا 3 بار در روز همراه با غذا مصرف شود
حداکثر دوز: 2000 میلی گرم در روز

سوسپانسیون خوراکی با رهش طولانی مدت
دوز اولیه: 500 میلی گرم خوراکی یک بار در روز همراه با وعده غذایی عصر

تیتراسیون دوز: افزایش 500 میلی گرم در هفته بر اساس کنترل قند خون و تحمل شخص
حداکثر دوز: 2000 میلی گرم در روز

تنظیم دوز کلیه
قبل از شروع درمان eGFR را دریافت کنید:

eGFR کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع: استفاده منع مصرف دارد
eGFR 30 تا 45 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع: شروع درمان توصیه نمی شود
eGFR که در طول درمان به کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع می رسد: درمان را قطع کنید
eGFR که در طول درمان به کمتر از 45 میلی‌لیتر/دقیقه/1.73 متر مربع می‌رسد: ارزیابی خطرات در مقابل مزایای ادامه دادن درمان توسط پزشک
eGFR بیشتر از 45 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع: تنظیم دوز توصیه نمی شود
 

تنظیم دوز کبد
در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی توصیه نمی شود

روش کنتراست یددار
این دارو را در موارد زیر یا قبل از تصویربرداری قطع کنید:

در بیماران با eGFR بین 30 تا 60 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع
در بیماران با سابقه نارسایی کبدی، اعتیاد به الکل یا نارسایی قلبی
در بیمارانی که کنتراست یددار داخل شریانی دریافت می کنند
48 ساعت پس از عمل eGFR را دوباره ارزیابی کنید. تنها در صورتی که عملکرد کلیه پایدار باشد، درمان را مجدداً شروع کنید.

مصرف همزمان با انسولین یا ترشح کننده های انسولین
برای به حداقل رساندن خطر هیپوگلیسمی ممکن است دوز کمتری از انسولین یا عوامل ترشح کننده انسولین مورد نیاز باشد.

 
تداخلات دارویی متفورمین
آسپر 81 (آسپرین)
آسپرین کم قدرت (آسپرین)
CoQ10 (یوبیکینون)
کرستور (روزوواستاتین)
سیمبالتا (دولوکستین)
روغن ماهی (اسیدهای چرب غیراشباع امگا 3)
ژانویا (سیتاگلیپتین)
ژاردیانس (امپاگلیفلوزین)
لانتوس (انسولین گلارژین)
لیپیتور (آتورواستاتین)
لیریکا (پره گابالین)
متوپرولول سوکسینات ER (متوپرولول)
متوپرولول تارتارات (متوپرولول)
پلاویکس (کلوپیدوگرل)
سینتروید (لووتیروکسین)
تیلنول (استامینوفن)
ویتامین B12 (سیانوکوبالامین)
ویتامین C (اسید اسکوربیک)
ویتامین D3 (کوله کلسیفرول)
زیرتک (سیتریزین)
 
متفورمین و بارداری
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ان اچ اس، مصرف متفورمین در دوران بارداری چه به تنهایی و چه همراه با انسولین بی خطر است.

متفورمین و شیردهی
اگر پزشک یا ماما گفت که کودک شما سالم است، می توانید در دوران شیردهی از متفورمین استفاده کنید.

متفورمین در مقادیر ناچیز وارد شیر مادر می شود و در هیچ نوزادی که با شیر مادر تغذیه می شوند، عوارض جانبی ممشاهده نشده است.

انتظار نمی رود متفورمین عوارض جانبی ایجاد کند، اما اگر کودک شما علائم زیر را از خود نشان داد ممکن است از عوارض جانبی متفورمین باشد:

مثل همیشه خوب تغذیه نمی کند
به طور غیرعادی خواب آلود به نظر می رسد
به طور غیرعادی بی قرار یا تحریک پذیر به نظر می رسد
رنگ پریده تر به نظر می رسد
بیشتر از حد معمول عرق کرده است
گرسنه تر از حد معمول به نظر می رسد
بیشتر ادرار می کند
هر نگرانی دیگری برای شما ایجاد می کند
 
متفورمین و سندرم تخمدان پلی کیستیک
شواهدی وجود ندارد که نشان دهد مصرف متفورمین باعث کاهش باروری در مردان یا زنان می شود.

در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) گاهی اوقات متفورمین برای بهبود تخمک گذاری و باروری نیز تجویز می شود .

داشتن وزن سالم هم برای باروری و هم برای بارداری مهم است. در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، پزشک ممکن است در وهله اول کاهش وزن را پیشنهاد کند. این نیز احتمالاً تخمک گذاری را بهبود می بخشد و به شما و کودکتان در دوران بارداری کمک می کند.

منبع: سلامت نیوز